بررسی وضعیت موجود مدیریت پسماند شهرستان ایذه در سال 96

دسته بندي : علوم پزشکی » بهداشت عمومی
بررسی وضعیت موجود مدیریت پسماند شهرستان ایذه در سال 96-95
پژوهشی کامل در حوزه بهداشت موضوعی جدید و تازه
منابع فارسی و انگلیسی دارد.
ارجاع و پاورقی استاندارد دارد.
رفرنس دهی استاندارد دارد.
کاملترین در سطح اینترنت.
گارانتی بازگشت وجه دارد.
تعداد صفحات : 73
فرمت : قابل ویرایش word یا Docx

چكيده:

از جمله موارد مطرح در بحث توسـعه شهری، بحـث مـديريت پسماند، در جهت بهره‌وری مناسب و حفظ محیط‌زیست می‌باشد. تحقيق حاضر، اين بحث را به‌صورت منطقه‌ای در اسـتان خوزستان بامطالعه شهر ایذه موردمطالعه قرار داده است. روش تحقيق بر اساس هدف توصيفي- تحليلي و كاربردي است. نتايج نشـان داد كـه كل پسماند توليدي اين شهر حدود 165 تن در روز است که البته این میزان در فصول مختلف سال تغییر می‌یابد. در اين تحقيق نحوه جمع‌آوری و حمل‌ونقل دفع زباله در سطح شهر ایذه در سـال 1395-96 مورد بررسی قـرار گرفت. نتايج حاصل نشان می‌دهند كه به‌طور متوسط در روز مقدار زباله توليدي شهر ایذه 165 تن می‌باشد و توليد سـاليانه زباله در اين شهر 60225 تن زباله است. به ازاي هر نفر چيزي در حدود 810 گرم در روز می‌باشد كه نسبت به متوسط كشور ايران (با معادل 600 تا 800 گرم در روز) تنها كمي بيشتر می‌باشد. در سيستم مديريتي موجود مشكلات مختلفي از جمله مديريت سنتي، عدم آگاهي از فنّاوری‌های جديد، استفاده از نيروهاي غیرمتخصص، فقدان پشتوانه تحقيقاتي لازم براي اصلاح وضع جديد، عملكرد پائين و غیربهداشتی وسايل و روش‌های جمع‌آوری زباله وجود دارد كه سبب تلنبار شدن زباله‌ها در نقاط مختلف شهر، نشت شيرابه و تجمع حيوانات ولگرد و حشرات موذي، افزایش بیماری‌های مرتبط و غیربهداشتی شدن فضاي كلي شهر شده است. با توجه به نتایج حاصل لازم است باتدبیر روش‌های اصلاحی و نوین تغییرات اساسی در مدیریت مواد زائد شهر ایجاد گردد تا از افزایش اثرات زیست‌محیطی ناشی از موارد مذکور در آینده جلوگیری شود.

کلمات کلیدی: مـديريت پسماند، توسـعه شهری، اثرات زیست‌محیطی، مواد زائد شهری، زباله توليدی.

مقدمه:

حفـظ و نگهـداري محیط‌زیست و منـابع طبيعـي يكـي از مهم‌ترین چالش‌هایی است كه بشر در قرن بيست و يكـم بـا آن مواجه اسـت و ايـن در حالی اسـت كـه لـزوم بهبـود سـطح استانداردهاي زندگي در كشورهاي درحال‌توسعه اهميت خـود را از دست نداده است (1). بحران‌های زیست‌محیطی كـل نظـام طبيعت را تهديـد می‌کنند (2). آلـودگي و تخريـب طبيعـت و اکوسیستم‌های زمين، كه نه‌تنها حق زندگي بسياري از نوع بشر بلکه زندگي ساير موجودات را نيز تهديد می‌کند كـه به‌راحتی قابل‌انکار نيست (3). افزايش بی‌رویه جمعيت از یک‌سو و رشـد سـريع مصـنوعات بشر و توليد مواد شيميايي بعد از انقلاب صـنعتي از سـوي ديگـر باعث شده است، كه كميت و كيفيت مـواد زائد دچـار تغييـرات فراواني شود (4). در حال حاضر استفاده از روش‌ها، فناوری‌ها و تجهيزات قديمي نمی‌تواند جوابگوي مشكلات مديريت پسماندها باشد. از طرف ديگر ازآنجاکه رونـد مـديريت مـواد زائد جامـد شهري در ايران با اختلاف‌فاز 70 ساله از كشورهاي صنعتي طـي طريق می‌کند، بنابراين به كار بردن فن‌آوری‌های مورداستفاده در كشورهاي صنعتي بدون در نظر گرفتن شرايط كشـور نتیجه‌ای جز اتلاف سرمایه‌های ملي و هدر رفـتن نيـروي انسـاني نخواهـد داشـت. سلسله‌مراتب یادشده در مـديريت جـامع زوائد در كشورهاي صنعتي عبارت‌اند از كاهش در مبدأ، بازيافـت، زباله‌سوزی و دفن بهداشتي (5). جز اتلاف سرمایه‌های ملي و هدر رفـتن نيـروي انسـاني نخواهـد داشـت. سلسله‌مراتب یادشده در مـديريت جـامع زوائد در كشورهاي صنعتي عبارت‌اند از كاهش در مبدأ، بازيافـت، زباله‌سوزی و دفن بهداشتي (5). بنابراين بررسي و جمع‌آوری و حمل‌ونقل پسماندها از جنبه‌های بهره‌وری و افزايش بازده سيستم و نيز ازنظر اقتصادي لازم و ضروري است. درنهایت دفع مواد زائد به اشكال مختلف نيـاز بـه حداقل امكانات و مشارکت‌ها دارد كه بايد به آن توجه شود. انتخاب روش مناسب دفع متناسب با شـرايط محيطـي، می‌تواند صرفه‌جویی در هزينه و حفظ بهداشت و محیط‌زیست را در برداشته باشد (6). چگونگي برنامه‌ریزی و مديريت حل مشكل زباله‌ها، امـروزه يكي از مسائل و معضلات مهم بهداشتي جوامع می‌باشد. مديريت مواد زائد جامد و توسعه و بهبـود كيفيـت عملكـردي آن درگرو پرداختن به عناصري چون كنترل توليد، نگهداري، جمع‌آوری، حمل‌ونقل، پردازش و دفع می‌باشد. هنگامی‌که ايـن مجموعـه در قالب يك سري دستورالعمل‌ها مقررات منسجم و هماهنگ بـا يكديگر و بر پايه شناخت و اطلاع كافي از وضع موجود در منطقـه موردنظر عمل نمايد. قادر است درجه‌ات ارتقاي سـطح بهداشـتي جامعه مؤثر و مفيد واقع شود (7). مديريت پسـماندها به‌عنوان يكي از اركان مهم در توسـعه پايـدار می‌باشد كـه موردتوجه بسياري از نهادها و دستگاه‌ها بـوده و تلاش‌های زيـادي بـراي جلوگيري از آلودگي آب‌وخاک حاصل از مديريت ناصحيح و بعضاً اشتباه پسماندها در حال انجام شدن اسـت. در مـديريت پسـماند همان‌طور كه به سخت‌افزارهایی همچون محل‌های دفن، ماشین‌های مناسب براي حمل پسماندها و مراكـز و تأسیسات مناسـب براي بازيافت و تصفيه پسماندها می‌بایستی توجه كرد، لزوم طرح‌ریزی و برنامه‌ریزی كـاربردي، ايجـاد سازوکارهای نظـارتي و اطلاعاتي و برنامه‌ریزی تخصصي از ديگر ابزاري است كه بی‌شک بدون دسترسي به آن‌ها دستيابي به استقرار يك سيستم يكپارچـه مديريت پسماند ممكن كه با استفاده از نرم‌افزارهای مـديريتي قابل حصول است نمی‌باشد. محيط شهری نيـز بـا توجـه بـه تغييـرات و تحـولات صورت گرفته از اين موضوع و بحران زیست‌محیطی به دور نبـوده است. چنانچه امـروزه در بعضـي از محیط‌های شهری، ايـن موضوع به‌عنوان يك مشكل حاد بروز كرده است. بنابراين شـناخت دلايل ايجاد چنين بحراني و ارائه راهكارهاي موجود در اين زمينه با توجه به نوع پسـماندها در شهر، بـا كمتـرين هزینه‌ها و بيشترين بازده كاركردي می‌تواند تـا حـدودي راهگشـا و مفيـد باشد. بر اين اساس اين موضوع در شهر ایذه به‌صورت موردي مطالعـه گرديـد و بـر اسـاس نتـايج به‌دست‌آمده و نـوع پسماندها، راهكارهايي نيز براي بهبود وضع موجود ارائه شد.

منابع:

1- عمرانـي ق. ، "مـديريت مـواد زائـد جامـد". جلـد دوم، انتشـارات دانشگاه آزاد اسلامي، ص 23, 1384.

2- بهروز الف. ، "جهان‌بینی ديني و محیط‌زیست درآمدی بر نگـرش اسلام به طبيعت"، مجله محیط‌شناسی، ص 97-106, 1382.

3- زاهدين لباف م. ، "اجراي عدالت درباره محیط‌زیست بین‌المللی؛ حقوق و راه‌حل‌ها"، مجله حقوق، نشريه دفتر خدمات حقوق بين مللی جمهوري اسلامي ايران، ص 185-171, 1383.

4- A. Bagchi, "Design of Landfills and Integrated Solid Waste Management. John Wiley and Sons, Inc. pp, 2004.

5- عبدلي م. ع . و جليلي قاضی‌زاده م. ، "ارزيابي توانـايي انطبـاق فناوری‌های نـو مـديريت پسـماندها در كشـور"، دانشـگاه شـهيد بهشـتي،1386 .

6- C. Ludwing, S. Hellweg, and S. Stucki, "Municipal Solid Waste Management, Springer-Verlag Berlin Heidelberg. New York. pp 52-53, 2003.

7- ملكوتيان م. و يغماييان ك. ، "بررسي آگـاهي، نگـرش و عملكـرد مردم شهر كرمان در زمینه مديريت مواد زائـد جامـد"، مجلـه دانشـكده بهداشت و انسـتيتو تحقيقـات بهداشـتي دانشـگاه علـوم پزشـكي تهـران، 1382.

8. A.pruss and etal (who),safe management of wast from health care activities, 1995.

9- بهجت ح. ، مواد زائد جامد، مرکز کشوری مدیریت سلامت. 1384.

10- عمراني ق. ، "مواد زائد جامد"، چاپ اول، جلد اول، زمستان، 1373.

11- عبدلي م. ، "سيستم مواد زائد شهري و روش‌های کنترل آن"، انتشارات سازمان بازيافت و تبديل مواد زائد،1372.

12- عموئي، ع. ، تعيين نوع و مقدار مواد زائد جامد در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکي بابل، 1380.

13- سعيد نيا الف. ، مواد زائد شهري، کتاب سبز شهرداری‌ها، جلد هفتم، انتشارات سازمان شهرداری‌هاي کشور.

14- عباسپور م. ، "مهندسی محیط‌زیست"، جلد دوم، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامي، ص 918 تا ص 928، 1376.

15 - موسوی، ج. ، "بررسی منابع آنالیز کمی و کیفی پسماند"، 1383.

16- توکلي الف. ، "بررسي زباله‌هاي صنعتي و خانگي شهر اراک"، تحقیق کارشناسي ارشد، دانشکده بهداشت دانشگاه تهران ص 246، 1375.

17- مجموعه مقالات سومین همایش ملی مدیریت پسماند و جایگاه آن در برنامه‌ریزی شهری. 1385.

18- پرورش ع. و همکاران، بررسي وضعيت جمع‌آوری و حمل‌ونقل و دفع مواد زائد جامد استان اصفهان، مجموعه مقالات يازدهمين همايش ملي بهداشت محيط، دانشگاه علوم پزشکي زاهدان (دانشکده بهداشت). 1381.

19- ولوئي م. و همکاران، "بررسي وضعيت جمع‌آوری و دفع زباله در شهر راور کرمان"، از مجموعه مقالات نهمين همايش ملي بهداشت محيط، دانشگاه علوم پزشکي اصفهان.

20- شاه علي ع. ، "بررسي مديريت مواد زائد جامد در شهر تهران"، سازمان بازيافت و تبديل مواد شهر تهران، 1384.

21- نزولی م. و همکاران، "بررسي وضعيت مديريت پسماند در بیمارستان‌های دولتي همدان"، مجموعه مقالات دوازدهمين همايش ملي بهداشت محيط، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي (دانشکده بهداشت)، 1388.

22- بذرافشان الف. و همکاران، " نرخ توليد زائدات بيمارستاني" ، از مجموعه مقالات دوازدهمين همايش ملي بهداشت محيط، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي (دانشکده بهداشت)، 1388.


23- VP. Gayathri, K. Pokhrel,"Biomedical solid waste management in an Indian hospital: a case study." Waste Management. pp 592-599. 2005.

24- M. Maroosi,"Investigation on health care wastes quantity & quality and related management in Sabzevar. MS Thesis. Tehran University of medical science, pp102-116, 2007.

25- سعیدنیا الف. ، فضای سبز شهری. وزارت کشور. 1384.

26- مجله شهرداری‌ها، شماره 67 ، 1386.